DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HÓA “Tiểu ban Bảo vệ chính trị - C51”

“Tiểu ban Bảo vệ chính trị - C51” là đơn vị nghiệp vụ trực thuộc Ban an ninh Trung ương Cục miền Nam thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước; được thành lập đầu năm 1962. Từ khi thành lập đến khi nước nhà hoàn toàn thống nhất, “Tiểu ban Bảo vệ chính trị- C51” đã lập được nhiều thành tích trong công tác tham mưu về an ninh cho Ban an ninh Trung ương cục, Trung ương cục miền Nam để chỉ đạo công tác đấu tranh chống lại các âm mưu thâm độc của Mỹ, nguỵ; hướng dẫn hệ Bảo vệ chính trị toàn miền Nam ở vùng địch kiểm soát cũng như vùng giải phóng triển khai các mặt công tác chuyên môn; trực tiếp tiến hành các biện pháp nghiệp vụ và thu được nhiều kết quả quan trọng, lập được nhiều chiến công đặc biệt xuất sắc, góp phần cùng quân và dân ta đánh bại từng bước, đánh lùi từng bộ phận đi đến đánh thắng giặc Mỹ xâm lược và bè lũ tay sai của chúng.

Từ khi thành lập đến ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, “Tiểu ban bảo vệ chính trị” luôn là lực lượng mũi nhọn của Ban an ninh Trung ương cục miền Nam trên trận tuyến đấu tranh bí mật chống lại âm mưu thâm độc của các cơ quan tình báo, cảnh sát cùng các cơ quan đàn áp của đế quốc Mỹ và nguy quyền Sài Gòn. Tinh thần chiến đấu mưu trí, sáng tạo, kiên cường của lớp lớp thế hệ cán bộ chiến sỹ Tiểu ban Bảo vệ chính trị được tóm tắt trên các mặt dưới đây:

Cuối năm 1960, đầu năm 1961, nhân dân toàn Miền Nam vùng lên đồng khởi, làm thất bại hoàn toàn chiến lược “chiến tranh đơn phương” của đế quốc Mỹ. Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam ra đời; Trung Ương cục miền Nam được thành lập thay cho Xứ uỷ Nam Bộ để lãnh đạo cách mạng miền Nam trong giai đoạn lịch sử mới. Đáp ứng yêu cầu bảo vệ Đảng, bảo vệ các tổ chức cách mạng, phong trào cách mạng và nhân dân miền Nam, tháng 10- 1961, Trung ương cục quyết định thành lập “Ban Bảo vệ an ninh Trung ương cục”. Đầu năm 1962, Ban An ninh Trung ương cục lần lượt thành lập các đơn vị chuyên trách; “Tiểu Ban bảo vệ chính trị” ra đời, là một trong những đơn vị mũi nhọn của Ban an ninh Trung ương cục với nhiệm vụ: “ Thu thập tin tức về âm mưu, hoạt động và tổ chức đấu tranh với các cơ quan tình báo, cảnh sát, các cơ quan đàn áp của Mỹ nguỵ; tham mưu cho Trung ương cục chỉ đạo đấu tranh và hướng dẫn các Khu, Tỉnh tổ chức đấu tranh nhằm bảo vệ Đảng, bảo vệ phong trào cách mạng; tiến hành các biện pháp bí mật thâm nhập vào tổ chức địch, đánh địch trong lòng địch.

Khi mới thành lập, TBBVCT có bí số là B2, sau Mậu Thân 1968 đổi là B22, từ năm 1969 đến tháng 2-1976 có bí số là C51. Lúc mới thành lập, có 15 cán bộ chiến sỹ. Giai đoạn từ 1962 đến 1969, quân số dưới 100 cán bộ chiến sỹ. Giai đoạn từ 1970 đến 1975 quân số từ 150 đến 197 cán bộ chiến sỹ.

Các đồng chí TrưởngTBBVCT từ năm 1962 đến tháng 1-1976 gồm: Thái Doãn Mẫn (Tám Nam); Huỳnh Việt Thắng (Tư Thắng, nguyên Chánh án toà án nhân dân tối cao tại thành phố Hồ Chí Minh); Lâm Văn Thê (Mười Hương, nguyên thứ trưởng Bộ Nội vụ); Bùi Thiện Ngộ (Ba Ngộ, nguyên uỷ viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Nội vụ). Các đồng chí Phó Tiểu Ban gồm: Ba Dung, Sáu Thanh, Ba Dũng, Lê Tiền, Nguyễn Duy Hạc, Nguyễn Việt Hổng; sau này đều giữ chức vụ Giám đốc, Phó giám đốc Công an tỉnh, lãnh đạo Tổng cục và Cụm II. Số cán bộ chiến sỹ công tác tại TBBVCT có 12 đồng chí là lãnh đạo Tổng cục, Cục trưởng, Giám đốc, Phó giám đốc Công an các tỉnh.

Ngày 20-1-1976, Bộ Chính trị ra Chỉ thị số 229/CT-TW, giải thể Trung ương cục miền Nam, thành lập Ban Đại diện Trung ương Đảng và Chính phủ ở miền Nam; bỏ các Ban của Trung ương cục, thành lập các cơ quan đại diện của các Ban, ngành ở miền Nam. Theo đó, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Trần Quốc Hoàn ban hành Quyết định số 596/NV ngày 16-2-1976 thành lập cơ quan đại diện Bộ nội vụ ở miền Nam. Từ đây, Ban An ninh Trung ương cục, các Tiểu Ban trực thuộc chuyển sang các bộ phận nghiệp vụ của cơ quan đại diện Bộ nội vụ tại miền Nam.